AI wordt menselijker in 2024: Dit is de reden  

De snelle ontwikkeling van Artificial Intelligence

ChatGPT werd eind 2022 gelanceerd en sinds dat moment ging de ontwikkeling van AI in een stroomversnelling. We gingen met z’n allen massaal gebruikmaken van de AI chatbot, soms tot ergernis van scholen en docenten. Er verschenen steeds meer nieuwe AI-tools, dat zien we vandaag de dag natuurlijk nog steeds. Ook bedrijven zijn zich gaan verdiepen in de mogelijkheden die AI hen te bieden heeft. Het gebruik van artificial intelligence is dus al bijna niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Experts zien 2023 niet voor niets als het doorbraakjaar van deze nieuwe technologie. Als we die experts mogen geloven wordt 2024 het jaar waarin AI steeds menselijker wordt. Dit noemen we ook wel ‘Human AI’.

Waarom wordt AI menselijker? 

Human AI houdt in dat artificial intelligence menselijker en intuïtiever wordt. Hierdoor gaat de technologie natuurlijk steeds meer denken als een mens in plaats van als een computer. Dit maakt vooral een verschil op het gebied van productiviteit en creativiteit binnen de AI. Een ander gevolg hiervan is dat AI onzichtbaarder gaat worden, omdat het makkelijk wordt om het overal in te integreren doordat de gebruiksvriendelijkheid omhooggaat.  

Wat gaat er veranderen als AI menselijker wordt?  

Er zijn vier bewegingen in gang gezet binnen de AI-technologie die ervoor gaan zorgen dat AI menselijker wordt. Hieronder gaan we die vier bewegingen voor je op een rij zetten:  

• Informatiebehoefte: Dit is een puntje waar ChatGPT in eerste instantie het meest voor gebruikt werd: het voorzien van informatie. Dankzij AI hoef je niet meer urenlang Google af te struinen op zoek naar informatie. Je stelt nu gewoon een vraag en je krijgt een gepersonaliseerd antwoord met advies, samenvattingen, essays, beelden of zelfs kunst. In plaats van naar iets te zoeken, ga je dus steeds meer in ‘gesprek’ met zo’n AI-bot. De AI waarmee je in gesprek gaat, wordt dus ook menselijker.
• AI als metgezel: Naast het feit dat AI mensen kan voorzien van adviezen en assistentie, kan het ook steeds meer acties ondernemen voor mensen, zowel online als offline. AI-technologie kan saaie en repetitieve taken overnemen van mensen, waardoor zij zich kunnen focussen op de leuke kanten van hun werk. Hierdoor neemt het werkplezier toe, maar ook de werk-privé balans wordt hier beter van.  
• AI en het menselijk lichaam: Ook op het gebied van onze gezondheid kan AI een belangrijk hulpmiddel worden. Er komen steeds meer geavanceerde technologieën op de markt om onze gezondheid te monitoren. Denk bijvoorbeeld aan wearables en neurotechnologie voor het meten van hersenactiviteit en oog- en bewegingstracking. AI kan ons door middel van die technologieën goed advies geven om gezonder te leven en werken.  
• Virtuele omgevingen: Wij maken nu al regelmatig gebruik van virtuele omgevingen, bijvoorbeeld bij het online shoppen. Dankzij AI gaat dit alleen maar menselijker en beter worden. Denk bijvoorbeeld aan het online passen van kleding, het digitaal inrichten van je woning, maar ook het digitaal werken. Ten slotte kunnen virtuele omgevingen ons helpen om vaardigheden te verbeteren, bijvoorbeeld door middel van leerzame games of door levensechte simulaties.  

Hoe kun je AI inzetten als bedrijf in 2024?  

Voor het bedrijfsleven komen er ook weer een hoop nieuwe kansen bij op het gebied van AI als deze technologie menselijker en creatiever wordt. Denk bijvoorbeeld aan het verhogen van de productiviteit van werknemers door het uit handen geven van saaie en simpele taken. Zo zorg je op den duur niet alleen voor meer efficiëntie en meer omzet, maar ook voor meer tevreden werknemers!  

Wat is Dark Fiber?  

Je kunt de naam Dark Fiber erg letterlijk nemen, het gaat namelijk ook om onbelichte glasvezel. Men gebruikt hierbij niet de apparatuur die nodig is voor het verzenden en ontvangen van data. De fiber blijft dan compleet onbelicht. Men denkt hierdoor vaak dat Dark Fiber dus gewoon een kabel is die onder de grond ligt en niet veel doet. Toch is dat zeker niet het geval. Met deze kabels creëer je namelijk een verbinding tussen verschillende locaties. Er is alleen nog geen actieve verbinding op aangesloten, dit kun je zelf doen als organisatie. Er zijn twee soorten Dark Fiber die je kunt laten leggen:  

• Multi-mode fiber: De multi-mode vezels zijn geschikt voor kortere afstanden met lagere snelheden. De apparatuur die hiervoor nodig is, is in verhouding tot single-mode fiber goedkoper. Dit komt omdat er gebruik wordt gemaakt van LED of VCSEL in plaats van laser. Multimode vezels hebben vaak ongunstige overdrachtseigenschappen in de kern door de lichtverstrooiing. Dit is echter wel afhankelijk van de fabricage van de vezels. De kern van multi-mode vezels heeft een grote diameter. Hierdoor zijn er meerdere paden. Er worden verschillende golflengtes gebruikt in een multi-mode glasvezelkern.  
• Single-mode fiber: De single-mode fiber is juist geschikt voor grotere afstanden en hogere snelheden. Over het algemeen is deze soort glasvezel het meest gewild bij bedrijven. Men kan single-mode verbindingen belichten met Course Wave Division Multiplexing-apparatuur. Hiermee kun je afstanden tot wel 200 kilometer overbruggen. Met behulp van versterkerlocaties kun je met deze glasvezelkabels zelfs nog langere afstanden overbruggen. Single-mode vezels hebben maar een kleine kern, waardoor ze slechts één lichtstraal kunnen versturen. Er gaat maar een enkel licht door de kern van de vezels, dus gaat het licht recht door het midden. Het kaatst niet terug tegen de buitenkant van de kern, zoals dat bij een multi-mode vezel wel gebeurt.  

Voordelen van Dark Fiber voor bedrijven  

Nu weet je wat Dark Fiber inhoudt, maar wat zijn nu eigenlijk de voordelen hiervan voor bedrijven die er gebruik van maken? Voornamelijk grotere bedrijven die behoefte hebben aan een stabiele, betrouwbare, veilige en schaalbare verbinding hebben baat bij deze technologie. Zeker als ze ook nog graag volledige controle willen over hun eigen netwerk. Denk bijvoorbeeld aan bedrijven met meerdere gebouwen op hetzelfde terrein, scholen met meerdere locaties, samenwerkende ziekenhuizen of zorginstellingen en slimme energie- en waternetwerken. Hieronder zetten we de voordelen van Dark Fiber voor dit soort bedrijven op een rij! 

1. Dark Fiber zorgt voor meer Schaalbaarheid  

Groeit jouw bedrijf hard, dan neemt natuurlijk ook je connectiviteitsbehoefte toe. Het voordeel van Dark Fiber is dat je zelf controle hebt over apparatuur die je aansluit op je glasvezelnetwerk. Hierdoor kun je makkelijk en snel opschalen als dat nodig is.  

2. Geen limiet aan bandbreedtes 

Met Dark Fiber zit er geen limiet aan de bandbreedtes die je kunt gebruiken. Je bepaalt zelf welke apparatuur je inzet en dus welke bandbreedtes je gebruikt. Met deze techniek kun je enorme snelheden behalen als dat voor jouw bedrijf belangrijk is. Je kunt met Dark Fiber snelheden van vele Gigabits per seconde behalen, waardoor je optimale connectiviteit kunt garanderen voor de gebruikers van het netwerk.  

3. Volledige controle over je eigen netwerk  

Als je gebruikmaakt van Dark Fiber bouw je een volledig eigen netwerk op en ontwikkel je dus ook een compleet eigen netwerkstrategie. Dat is een groot voordeel voor bedrijven omdat ze alle strategische keuzes rondom het inrichten, beheren en beveiligen van hun netwerk zelf maken. Je bepaalt als bedrijf dus ook met welke dienstverleners en providers je wil samenwerken. Zo heb je als bedrijf volledige controle over het beheer en onderhoud van je netwerk, het budget en de projectkosten! 

4. Een veilige verbinding en meer privacy  

Bedrijven en organisaties zijn verplicht hun data optimaal te beschermen, dat staat in de wet Algemene Verordening Gegevensbescherming. Door gebruik te maken van een Dark Fiber netwerk weet je als bedrijf zeker dat jouw netwerk met niemand wordt gedeeld. Het netwerk is echt 100% privé, waardoor je altijd voldoet aan de regelgeving. Daarnaast kun je er nog voor kiezen om extra encryptie te implementeren op je netwerk. Dit is vooral aan te raden voor organisaties die werken met gevoelige data, zoals banken of zorginstellingen.  

5. Dark Fiber biedt meer mogelijkheden voor werken in de cloud  

Ten slotte geeft Dark Fiber bedrijven meer mogelijkheden voor het werken in de cloud en het maken van back-ups. Veel toepassingen bevinden zich momenteel in de cloud en veel organisaties gebruiken ook cloudoplossingen voor het opslaan van hun belangrijke data. Toch ontbreken vaak de netwerkbronnen die nodig zijn om soepel met deze services te kunnen werken. Dark Fiber is hier de ideale oplossing voor.  

Conclusie  

Dark Fiber is dus zeker weten meer dan slechts een kabel die onder de grond ligt. Het geeft je als bedrijf of organisatie veel vrijheid in het beheren van je eigen netwerk en verbindingen en biedt veel voordelen op het gebied van veiligheid en schaalbaarheid. Zeker als jouw organisatie meerdere vestigingen heeft is Dark Fiber echt een aanrader! 

Wat doet zo’n AI-systeem dan in een datacenter?  

Het AI-systeem dat Google gebruikt, heeft in principe het hele proces binnen het datacenter onder controle. Het heeft geleerd om de temperatuur binnen het datacenter zo optimaal mogelijk te houden, maar tegelijkertijd ook energie te besparen. Zo’n AI-systeem bespaart gemiddeld 40% energie door het hele proces heen, wat natuurlijk een behoorlijke winst is. Inmiddels is dit een geautomatiseerd proces, maar om daar naartoe te komen heeft Google er veel werk aan gehad. Men bekeek aanbevelingen die het systeem deed en paste deze vervolgens handmatig toe. Zo heeft Google het een aantal jaar gedaan voor de automatisering. Het algoritme geeft aan wanneer de servers het beste gekoeld kunnen worden, zodat er geen onnodige energie verbruikt wordt op de momenten dat het niet nodig is.  

Nog minder werk voor de mens? 

Nu denk je misschien meteen: ‘fijn, nog minder werk voor de mens’, maar dat valt toch wel mee in dit geval. Er zijn namelijk altijd mensen aanwezig die het systeem controleren en ingrijpen als dat nodig is. Het systeem maakt iedere 5 minuten een momentopname van het koelsysteem en stuurt deze informatie naar de neurale netwerken. Vervolgens beslist de AI hoe de huidige temperatuur behouden blijft met een zo laag mogelijk energieverbruik. Die beslissingen worden echter pas doorgevoerd door aanwezige werknemers na een veiligheidscheck. Mensen grijpen dus alleen in als het systeem iets wil doen dat risico’s met zich mee kan brengen. De mens hoeft dus niet per se veel te doen in dit proces, maar er dient wel altijd iemand aanwezig te zijn voor de controles van de AI koeling binnen datacenters! 

Het energieverbruik van datacenters moet omlaag  

Het is een discussie die al zeker een paar jaar loopt: het energieverbruik van datacenters is te hoog. Zeker tijdens de energiecrisis, toen de prijzen de pan uit stegen, was dit een groot punt van kritiek. Gelukkig zijn steeds meer bedrijven bezig met het verzinnen van oplossingen voor dit probleem, zoals Google met zijn AI-systeem. Er lopen ook al pilots in Nederland om de restwarmte van datacenters te gebruiken om woningen te verwarmen. Google geeft zelf aan dat hun AI-systeem het energieverbruik van de datacenters al met zo’n 40% omlaag heeft gebracht. Nu is dat voor Google ook een belangrijk punt, aangezien ze afgelopen jaar veel kritiek kregen op het energie- en waterverbruik van hun datacenters voor het onderhouden van hun AI-toepassingen. Denk bijvoorbeeld aan nieuwe AI-functies in de zoekresultaten van de zoekmachine. Het probleem dat ze proberen op te lossen met AI is dus eigenlijk in eerste instantie veroorzaakt door hun gebruik van AI.  

Andere toepassingen voor het AI-systeem van Google  

Aangezien het AI-systeem zich steeds verder blijft ontwikkelen, verwacht de techgigant dat het in de toekomst ook voor andere dingen ingezet kan worden. Denk bijvoorbeeld aan het tegengaan van klimaatverandering door uitgebreide rekenmodellen of het besparen van energie in andere sectoren. Met name in industriële omgevingen, waar al veel via een geautomatiseerd proces wordt gedaan, kan veel winst behaald worden met behulp van AI.  
 
Denk jij dat AI-technologie ons in de toekomst kan helpen om minder energie te verbruiken en beter om te gaan met het klimaat? Of gaat deze technologie het probleem vergroten omdat AI zelf ook veel energie vergt?  

Microsoft overweegt kerncentrales voor datacenters  

Microsoft heeft onlangs veel nieuwe datacenters laten plaatsen, met name door de opkomst van AI. Er bestaat al langer een discussie rondom het energieverbruik van AI, dat behoorlijk hoog is over het algemeen. Zeker aangezien deze technologie nog in de kinderschoenen staat. De datacenters die gebruikt worden voor AI-technologie vreten stroom, dat weet Microsoft ook. AI-toepassingen vereisen namelijk meer rekenkracht. Hier zijn dus sterkere servers voor nodig die meer energie nodig hebben om naar behoren te werken. Het lijkt erop dat Microsoft kernenergie als oplossing ziet voor dit groeiende probleem. Het bedrijf heeft namelijk vorig jaar een vacature uitgezet voor een manager voor de ‘kernenergiestrategie’.  

SMR’s voor stroomvoorziening datacenters  

Dit zou natuurlijk niet betekenen dat er kerncentrales komen te staan naast alle datacenters. Voor de stroomvoorziening zouden SMR’s ingezet worden. Dit zijn kleine, modulaire reactoren die goedkoper en eenvoudiger zijn om te bouwen dan een gehele kerncentrale. Toch heeft een SMR ook hoogverrijkte uraniumbrandstof nodig om goed te werken. Daarnaast zal kernafval altijd een probleem blijven, zeker bij kleinere reactoren. SMR’s produceren namelijk meer kernafval dan traditionele kerncentrales! 

Kernfusie in plaats van kernenergie

Microsoft kijkt ook naar een andere oplossing voor hun energievoorziening: kernfusie. In kerncentrales vindt kernsplijting plaats, maar kernfusie is het tegenovergestelde hiervan. Bij kernfusie worden atoomkernen samengesmolten in plaats van gespleten. Hier zijn extreem hoge temperaturen en extreem hoge druk voor nodig. Door de reactie komt er een grote hoeveelheid energie vrij, maar er wordt geen kernafval geproduceerd door dit proces. Veel bedrijven zien dit als de toekomst van milieuvriendelijke energievoorziening. Microsoft sloot afgelopen jaar een deal met de start-up Helion, die een toekomstige fusiecentrale aan het ontwikkelen is. Mocht dit verder doorontwikkeld worden, dan zou het een goed alternatief kunnen zijn voor het inzetten van kerncentrales voor datacenters.

Denk jij dat kernenergie een oplossing zou kunnen zijn voor het hoge energieverbruik van datacenters?

1. Ga voor een gescheiden infrastructuur  

Men onderschat regelmatig hoe belangrijk het voor redundantie is om een fysiek gescheiden infrastructuur op te zetten. Veel organisaties denken dat ze al redundantie bereikt hebben door alleen gebruik te maken van twee verschillende infrastructuurleveranciers. Dit is helaas niet het geval, want de verbindingen van de twee leveranciers zouden goed in dezelfde geul kunnen liggen. Dat betekent dat wanneer er hier iets misgaat, het bij beide leveranciers impact heeft. Daar gaat je back-up. Fysiek gescheiden infrastructuur is en blijft een betere manier om redundantie te implementeren. Als er op de ene locatie iets fout gaat, blijft de andere locatie immers intact.  

2. Zorg voor een back-up van kritieke systemen  

Om redundantie te bereiken als organisatie is het belangrijk dat je de kritieke systemen en processen binnen jouw bedrijf identificeert, zodat je weet waar je allemaal een back-up voor nodig hebt. Dit zijn de systemen en processen die noodzakelijk zijn om jouw dagelijkse werkzaamheden of dienstverleningen draaiende te houden. Zorg dat je van deze componenten altijd een tweede uitvoering hebt, het liefst op een andere locatie, zodat je een back-up hebt als er een systeem of proces uitvalt. Het kan hier bijvoorbeeld gaan om een tweede harde schijf, een back-up van software of hardware, reserveservers of een kopie van kritieke processen. Om optimale redundantie te bereiken, zorg je dat de back-up het automatisch overneemt in het geval van een storing of uitval.  

3. Maak een uitgebreide risico-analyse  

Wil je als bedrijf succesvol redundantie implementeren, dan is het belangrijk dat je goed op de hoogte bent van de risico’s die relevant zijn voor jouw processen en systemen. Dit zijn immers de risico’s die je wil minimaliseren door middel van redundante systemen. Voordat je aan de slag gaat is het dus verstandig om een uitgebreide risico-analyse uit te voeren. Zo heb je per proces of systeem een goed beeld van de meest relevante risico’s en hoe je deze kunt vermijden of minimaliseren.  

4. Kies redundantiemaatregelen die bij de analyse passen  

Uit zo’n uitgebreide risico-analyse komen als het goed is maatregelen die je kunt nemen om te zorgen dat er altijd een back-up is van de kritieke systemen en processen. Denk bijvoorbeeld aan het opzetten van een back-up server of het gebruik van redundante voedingen en netwerkverbindingen.  

5. Blijf de back-ups testen en monitoren

Blijf de redundantieoplossingen die je implementeert altijd testen en monitoren, zodat je zeker weet dat alles werkt zoals zou moeten. Zeker wanneer je nieuwe maatregelen gaat nemen, is het belangrijk om deze in het begin uitgebreid te testen. Simuleer bijvoorbeeld fouten of storingen om te zien of de back-ups hun werk doen. Blijf alle oplossingen regelmatig testen en onderhouden voor een redundant systeem dat altijd up-to-date is!  

Zoals je ziet houdt redundantie dus niet in dat je geen omkijken meer hebt naar je systemen en processen. De redundantiemaatregelen zullen altijd tests en monitoring nodig hebben om naar behoren te blijven werken. Het doel van redundantie is natuurlijk ook niet per se om werk uit handen te nemen, maar meer om systemen en processen een hogere betrouwbaarheid en beschikbaarheid te geven.  

Wat is een redundant systeem?  

Redundantie betekent het hebben van extra systemen of componenten die beschikbaar zijn als back-up wanneer er storingen voorvallen of de primaire systemen of componenten uitvallen. Bij problemen heb je dus altijd een back-up om op terug te vallen, waardoor servers kunnen blijven draaien. Het doel van een redundant systeem is om de betrouwbaarheid, beschikbaarheid en continuïteit van kritieke systemen te verbeteren. Denk bijvoorbeeld aan de servers van een bank. Als deze uitvallen door een storing of een ander probleem, kunnen klanten van die bank geen geld meer overmaken en waarschijnlijk zelfs niet betalen met hun pas of bank app. Dat is natuurlijk super onhandig. Banken hebben dus veel behoefte aan een redundant systeem om hun servers te allen tijde in de lucht te houden.  

Hoe werkt een redundant systeem?  

Nu weet je dus wat redundantie is en waarom het belangrijk is voor veel bedrijven en consumenten. Maar hoe werkt zo’n redundant systeem dan eigenlijk? Het idee is dat de extra systemen of componenten automatisch inschakelen wanneer de primaire systemen uitvallen door een storing of een ander probleem. Dit moet dus een geautomatiseerd proces zijn, geen handmatig proces. Er zijn diverse manieren waarop je redundantie kunt toepassen binnen je systemen:  

• Geografische redundantie: Dit houdt in dat je back-up systemen of componenten hebt op een andere locatie, vaak een datacenter.  
• Redundante hardware: Als je gebruik maakt van redundante hardware, gaat het meestal om dubbele harde schijven of een dubbele voeding.  
• Redundante software: Wil jij jouw software redundant maken, dan gaat het vaak om speciale back-up software of een duplicatie van de software die je gebruikt op meerdere locaties.  
• Redundant proces: Een redundant proces zet je op door meerdere identieke processoren in een enkel systeem te zetten.  
• Redundant netwerk: Een redundant netwerk bevat switches met meerdere poorten.  
• Redundante gegevens: Om je gegevens veilig te stellen kun je gebruik maken van een RAID-opslag. Deze afkorting staat voor Redundancy Array of Independent Disks.  

Het belangrijkste onderdeel van een redundant systeem is de automatische activatie van de back-up. Om zeker te weten dat de back-up systemen ook altijd naar behoren werken, is het belangrijk om periodieke tests uit te voeren en te zorgen dat je de back-ups goed onderhoudt. Het voordeel van servers in een gedeeld datacenter is dat de tests en het onderhoud door personeel op locatie wordt uitgevoerd. Als bedrijf hoef je hier dan dus niet naar om te kijken! 

De voordelen van een redundant systeem  

Een redundant systeem heeft een hoop voordelen voor de gebruiker, met name voor grote bedrijven of instellingen:  

• Betrouwbaarheid: Het belangrijkste voordeel van redundantie is dat het voor betrouwbaardere systemen zorgt door middel van extra beveiliging tegen storingen, uitval of defecten.  
• Continuïteit: Een redundant systeem zorgt ervoor dat systemen en processen die erg belangrijk zijn voor een bedrijf altijd blijven functioneren zonder onderbreking. Ook als er een storing, uitval of een ander probleem zich voordoet.  
• Beschikbaarheid: Dankzij een redundant systeem zijn de systemen en processen binnen een bedrijf vrijwel altijd beschikbaar. Bij een storing of een ander probleem nemen de back-up systemen of componenten het over. Dit vermindert de kans op downtime drastisch! 
• Lagere kosten: Redundantie zorgt voor een vermindering van de kosten voor bedrijven. Bij een probleem schakelt het systeem immers automatisch over naar de back-up, dit is geen handmatig proces. Dit vermindert stilstanden en de kosten voor reparatie en herstel van de systemen.  
• Betere prestaties: Met redundantie kan men ook de prestaties van systemen verbeteren. Denk bijvoorbeeld aan het optimaliseren van de verdeling van de belasting over meerdere systemen.  
• Betere bescherming van gegevens: Ten slotte zorgt een redundant systeem voor betere beveiliging van data. Bij een storing of uitval gaan gegevens niet verloren dankzij de redundante opslag.  

Zijn er beperkingen waar je rekening mee moet houden?  

Ook redundante systemen zijn natuurlijk niet perfect. Ze zorgen voor een significante verkleining van de risico’s op uitval, storingen en het verlies van gegevens, maar dit betekent niet dat de kans hierop niet meer aanwezig is. Er zijn een aantal beperkingen van redundantie waar je rekening mee dient te houden:  

• Kosten van een redundant systeem: Op den duur zorgt een redundant systeem voor een vermindering van kosten, maar je hebt wel kosten voor het aanschaffen, installeren en onderhouden van de systemen. Deze kosten zijn in veel gevallen redelijk hoog aangezien je extra systemen, apparatuur en een goede infrastructuur nodig hebt.  
• Menselijke fouten: Net als vrijwel alle andere soorten systemen zijn redundante systemen vatbaar voor menselijke fouten. Denk bijvoorbeeld aan fouten in het configureren van de systemen of het niet of slecht onderhouden van apparatuur.  
• Complexiteit: Redundantie vergroot de complexiteit van systemen, aangezien je extra software en hardware moet configureren. Het beheren en onderhouden van de systemen wordt hierdoor lastiger.  
• Verlaagde efficiëntie: Redundantie kan ervoor zorgen dat een systeem minder efficiënt gaat werken. Het brengt immers extra overhead met zich mee, zoals het synchroniseren van gegevens tussen de verschillende systemen.  
• Geen 100% garantie: Redundante systemen verkleinen de kans op downtime aanzienlijk, maar ze geven geen garantie voor 100% uptime. In sommige gevallen zullen storingen en uitval nog steeds beide systemen treffen, zowel het primaire systeem als het back-up systeem.  

Redundantie biedt dus een hoop voordelen voor bedrijven, maar brengt ook een hoop kosten met zich mee en geeft geen 100% garantie dat jouw servers nooit meer getroffen worden door een storing of uitval. Daarom is het belangrijk dat je de kosten afweegt tegen de voordelen die het je oplevert voordat je beslist om redundantie te implementeren!  

Wat is een datacenter? 

Laten we bij het begin beginnen: wat is een datacenter eigenlijk en waar hebben we zo’n datacenter voor nodig? Een datacenter is een industrieel en hoog beveiligd pand met het doel om te zorgen dat computerservers met digitale applicaties 24/7 blijven draaien. Bijna alle services waar wij dagelijks gebruik van maken, zijn afhankelijk van een datacenter. In sommige gevallen is een datacenter eigendom van één bedrijf, maar meestal worden er processen van diverse bedrijven gehost in een datacenter. Alleen erg grote bedrijven hebben eigen datacenters, denk bijvoorbeeld aan Meta of Google. De servers die in zo’n datacenter staan hebben veel nodig om goed te kunnen functioneren: de juiste temperatuur, een ijzersterke beveiliging en een goed gemonitorde vochtigheidsgraad. Een datacenter heeft een hoop voordelen, maar daar staan natuurlijk ook nadelen tegenover.

Problemen die zich voor kunnen doen  

Je snapt waarschijnlijk wel dat er een hoop problemen kunnen ontstaan in zo’n datacenter. Die problemen zijn vaak alleen niet zo zichtbaar als dat ze bijvoorbeeld bij een kolencentrale zijn. De problemen zijn wat indirecter. Denk aan dingen zoals het energieverbruik van datacenters en waar die energie vandaan wordt gehaald. Is dit allemaal groene energie, afkomstig van wind- of zonneparken of wordt er ook energie op basis van fossiele brandstoffen gebruikt? Dit is met de focus op duurzaamheid die er vandaag de dag hangt natuurlijk een belangrijk probleem. Daarnaast komt er ook steeds meer kritiek op windmolenparken en is dit dus geen ideale oplossing meer voor dit probleem. Maar hoeveel verbruikt zo’n datacenter dan aan energie? Op dit moment komt zo’n 3% van ons totale nationale verbruik in Nederland van datacenters. Dat klinkt misschien alsof het niet zo veel is, maar staat toch gelijk aan 3,2 miljard kilowattuur! 

Zorgen datacenters voor werkgelegenheid?  

Mensen denken vaak dat datacenters voor veel werkgelegenheid zorgen naast andere voordelen. Dat is ook logisch, kijk maar eens wat voor enorme gebouwen het zijn. Toch valt dit helaas tegen als zo’n center er eenmaal staat. Voor het bouwen zijn er inderdaad behoorlijk wat mensen nodig, maar daarna hoeven er niet meer veel werknemers op locatie te zijn. Vaak zijn dit ook geen Nederlanders, maar expats, die expert zijn op het gebied van datacentertechnologie. Voor de lokale bevolking zorgt een datacenter dus zelden voor werkgelegenheid. Maar dan hebben we het alleen over interne banen. Datacenters genereren indirect op de lange duur wel veel externe banen, bijvoorbeeld op het gebied van hosting, glasvezel, adviesbureaus en cloud oplossingen. De vakgebieden die datacenters nodig hebben voor hun innovatie zorgen dus wel voor steeds meer werkgelegenheid. Toch zijn veel Nederlanders kritisch over het bouwen van datacenters omdat ze zoveel ruimte innemen. Ruimte waar ook huizen gebouwd kunnen worden. Met de huidige woningnood is het natuurlijk niet gek dat men hier kritisch op is.  

Datacenters zijn hard nodig  

Je ziet dus wel dat Nederlanders over het algemeen niet erg positief zijn over het bouwen van datacenters in ons land. Dat is aan de ene kant begrijpelijk, maar aan de andere kant staan veel mensen er niet bij stil dat we de datacenters nu eenmaal hard nodig hebben tegenwoordig. Vooral op het gebied van tech zijn we erg afhankelijk van datacenters en de technische voordelen die ze bieden. We willen allemaal volop gebruikmaken van onze smartphones en alle apps die erop staan, zoals social media kanalen en vandaag de dag ook AI functies, maar dan kan natuurlijk niet zomaar. Al die apps en functies hebben datacenters nodig om goed te werken. De eisen die wij stellen aan onze elektrische apparaten en het internet zorgen er voornamelijk voor dat datacenters überhaupt nodig zijn. Als puntje bij paaltje komt, zullen de meesten er dus toch voor kiezen om ze wel te laten bouwen.  

Kritiek is voornamelijk lokaal

De meeste kritiek op het bouwen van datacenters komt van de omwonenden. Mensen die niet in de buurt wonen van zo’n center zul je niet snel horen klagen. Mensen die dicht bij een datacenter wonen hebben bijvoorbeeld last van horizonvervuiling en het feit dat het gebouw veel grond in beslag neemt. Daarnaast zijn het vaak geen gebouwen die een schoonheidsprijs verdienen. Die wil je natuurlijk ook liever niet in je achtertuin.  

Wat bieden datacenters dan voor voordelen? 

We zijn nu vooral de negatieve kant opgedoken, maar er zitten natuurlijk ook een hoop voordelen aan datacenters. Anders zouden ze niet gebouwd worden. Het grootste voordeel van datacenters is dat ze erg betrouwbaar zijn en altijd blijven draaien, aangezien ze werken op een redundant systeem. Dat betekent dus dat de servers van jouw Gmail, bank, social media kanalen, enzovoorts altijd online blijven en veel minder snel problemen zullen ondervinden. Voor bedrijven is er nog het voordeel dat ze hun servers niet op hun eigen locatie hoeven onder te brengen, waardoor ze veel minder bedrijfsruimte nodig hebben. Het huren van een plek in een datacenter is een stuk goedkoper dan het huren van een groter bedrijfspand. Ten slotte komt er een groot economisch belang kijken bij datacenters. De digitale sector in Nederland zorgt voor zo’n 25% van ons BBP. Je kunt dus niet zeggen dat datacenters niet belangrijk zijn voor onze economie!

Welke providers zijn er mogelijk op jouw adres? 

Ten eerste is het natuurlijk wel zo handig om te weten of er überhaupt een glasvezelaansluiting ligt in jouw wijk op dit moment. Dit kun je makkelijk achterhalen door de online postcodecheck te doen. Zo weet je meteen of er een glasvezelverbinding ligt in jouw woonwijk en welke providers er abonnementen aanbieden in jouw regio. Het kan zijn dat de bekabeling voor glasvezel er al wel ligt, maar nog niet naar jouw woning toe. In dat geval moet je die verbinding nog laten leggen. Dit moet je in de meeste gevallen wel zelf betalen, aangezien je bij het aanleggen van het netwerk niet hebt gekozen voor een verbinding naar jouw huis. Dit is dus belangrijk als je van plan bent een glasvezelabonnement af te sluiten.

Alleen internet of ook televisie? 

Er zijn vandaag de dag steeds minder mensen die nog een tv-abonnement afsluiten. Dit komt vooral door de opkomst van streamingservices. Waarom zou je betalen voor een tv-abonnement als je nooit meer tv kijkt? Mocht je zelf wel graag een tv-abonnement willen, dan kun je dit ook via het glasvezelnetwerk doen. Bij glasvezel is het mogelijk om internet en tv te scheiden, wat met kabel vaak wat lastiger is. Heb je glasvezel internet, dan zou je er dus ook voor kunnen kiezen om jouw tv-abonnement bij een andere provider af te sluiten dan jouw internetabonnement. Een gecombineerd glasvezelabonnement is vaak wel goedkoper dan het afsluiten van twee aparte abonnementen, maar dat is natuurlijk ook afhankelijk van jouw eisen.  

Hoeveel wil je betalen voor jouw glasvezelabonnement? 

Mensen kiezen meestal voor een glasvezelabonnement omdat ze sneller internet willen of een stabielere verbinding. In de meeste gevallen is glasvezel ook sneller, maar het kan zijn dat het geen verschil maakt met jouw kabelverbinding. Dit is namelijk afhankelijk van de downloadsnelheid waar je voor kiest. Als deze niet hoger is dan die van je huidige kabelabonnement, zal jouw internetverbinding niet sneller zijn met glasvezel. In de meeste gevallen gaat de stabiliteit er echter wel op vooruit en zullen de uploadsnelheden gelijk zijn aan de downloadsnelheden. Bepaal voordat je een abonnement afsluit wel welke snelheid je echt nodig hebt, zodat je niet onnodig veel gaat betalen. Woon je in een eengezinswoning? Dan is een internetsnelheid van 500 Mb/s al erg ruim, dus zou het zonde zijn om een hoger abonnement te kiezen. Voor bedrijven met personeel is een abonnement hoger dan 500 Mb/s vaak wel aan te raden.  

De contractduur van het glasvezelabonnement  

Als je het contract voor je nieuwe glasvezelabonnement gaat afsluiten, kies je voor een bepaalde contractduur. In de meeste gevallen ben je in totaal goedkoper uit als je voor een duur van twee jaar of meer kiest. Let er in dit geval wel op of het contract overgezet kan worden als je gaat verhuizen. Zo niet, dan zul je het contract moeten beëindigen bij een verhuizing en hiervoor moet je dan mogelijk een boete betalen voor vroegtijdige opzegging. Let er ook op of er wel of niet aansluitkosten in rekening worden gebracht als je een abonnement afsluit. Het kan namelijk zijn dat een andere aanbieder een aanbieding heeft waarmee deze kosten komen te vervallen. Vergelijk altijd een aantal aanbieders met elkaar om te zorgen dat je voor de beste prijs kunt kiezen! 

Bedrijven en huizen verwarmen via datacenters  

De Britse overheid gaat 41,4 miljoen euro steken in hun nieuwe project. Het idee is om restwarmte van datacenters te gebruiken om bedrijfspanden en huizen te verwarmen. Het streven is om 10.000 nieuwbouwwoningen in Londen aan te sluiten op het warmtenet, samen met zo’n 250.000 vierkante meter aan commerciële bedrijfsruimte. Het Britse Ministerie heeft de plannen onlangs gepresenteerd, maar ze blijken nog niet zo goed uitgewerkt te zijn. Zo is het bijvoorbeeld nog niet duidelijk of ze echt alleen restwarmte willen gaan gebruiken van datacenters die nog gebouwd moeten worden of dat de plannen ook inhouden dat het koelwater van bestaande datacenters om wordt geleid.  

Plannen voor datacenters in Nederland  

In Nederland zijn er ook plannen om datacenters voor een soortgelijk doel in te gaan zetten in de toekomst. In Groningen zijn er onderhandelingen gaande over het gebruiken van koelwater van datacentra van Bytesnet om hiermee enkele duizenden huizen te verwarmen. Een hoop mensen zijn echter behoorlijk kritisch over deze plannen. Het onbehandelde koelwater uit de datacentra is namelijk niet warm genoeg om op zichzelf huizen te kunnen verwarmen. Dat betekent dat er ook nog een warmtepomp aan te pas moet komen om een temperatuur te bereiken die hoog genoeg is. Dat kost natuurlijk ook weer energie! 

Datacenters in Nederland die al gebouwen verwarmen  

In Nederland staan momenteel zo’n 184 datacenters die bij elkaar zo’n 40 hectare groot zijn. Die oppervlakte staat gelijk aan 60 voetbalvelden. In sommige plaats in ons land worden die datacenters al ingezet voor het verwarmen van gebouwen. In Amsterdam worden er bijvoorbeeld 1300 appartementen verwarmd met de restwarmte van datacenters en in Eindhoven 40 kantoorpanden. Mochten de plannen in Groningen doorgaan waar we het in de vorige alinea over hadden, dan komen daar ook nog eens 10.000 woningen bij. De kans dat alle woningen in Nederland ooit verwarmd zullen worden op deze manier is helaas klein. Dit zou namelijk een behoorlijke logistieke uitdaging worden. Toch is ieder pand dat op deze manier verwarmd kan worden natuurlijk mooi meegenomen.  
 
Zie jij toekomst in dit plan?  

Wat is glasvezel? 

Via glasvezelkabels kun je enorm snel data versturen, veel sneller dan via een DSL- of kabelverbinding. Dit is dan ook de reden dat er op steeds meer plekken glasvezel aan wordt gelegd voor een snellere internetverbinding en voor een betere tv- en telefoonverbinding. Een groot voordeel van een glasvezelverbinding is dat de upload- en downloadsnelheid van de verbinding even hoog zijn. Bij andere soorten internetverbindingen is de uploadsnelheid vrijwel altijd lager dan de downloadsnelheid. Als de uploadsnelheid even hoog is als de downloadsnelheid, kun je even snel iets versturen als dat je iets kunt downloaden.  

Hoe weet je of er al glasvezel ligt in jouw wijk? 

Wil je graag gebruik gaan maken van glasvezel, dan is het natuurlijk wel handig om te weten of er wel of niet al glasvezel beschikbaar is in de wijk waar je woont. Op dit moment is ongeveer de helft van de huishoudens in Nederland aangesloten op het glasvezelnetwerk. Je kunt checken of jouw buurt hierbij zit op de ‘glaskaart’ van Onderzoeksbureau Stratix. Via de postcodechecker van glasvezelaanbieders kun je zelf uitzoeken of jouw adres aan is gesloten op glasvezel of dat een bedrijf er binnenkort glasvezel gaat aansluiten. Doe deze check bij de volgende aanbieders: 

• DeltaFiberNetwerk 
• KPN NetwerkNL 
• E-Fiber 
• Glaspoort 
• T-Mobile/Open Dutch Fiber  

Glasvezel laten aansluiten

Ligt er nog geen glasvezel in jouw wijk, dan kun je nog checken of er momenteel plannen zijn om glasvezel aan te gaan leggen in die wijk. Gaat een bedrijf glasvezel aansluiten in jouw wijk, dan kun je erop rekenen dat dit een lang traject wordt. Het kan makkelijk een jaar duren vanaf het moment dat je de eerste informatie krijgt over glasvezel in jouw wijk. Het aanleggen zelf duurt gemiddeld 3 tot 6 maanden. Vaak zijn mensen erg tevreden met het nieuwe netwerk als het eenmaal aangelegd is, maar het traject kan hobbelig zijn en ook voor hinder en kritiek vanuit bewoners van de wijk zorgen. Er zijn een aantal stappen in het proces waarvoor jij zelf niet thuis hoeft te zijn, maar voor de andere stappen is dit wel nodig.  
 
Voor deze stappen van glasvezel aansluiten hoef je niet thuis te zijn:  

• De glasvezelkabel wordt in de straat gelegd. Men haalt tegels uit de stoep om de kabel te leggen, wat wel voor wat hinder kan zorgen. Ze zullen de straat niet afsluiten, maar de kans is wel groot dat jij jouw auto aan de kant moet zetten.  
• De werknemers brengen de kabel ook van de straat naar de huizen. Ze schieten met een speciale boor een tunnel onder de tuin door naar het huis. Door die tunnel trekken ze de glasvezelkabel vervolgens naar het huis toe.  

Voor deze stappen moet je wel thuis zijn:  

• De werkers boren de glasvezelkabel door de buitenmuur naar binnen voor het aansluiten. Je kunt zelf aangeven op welke plek in huis dit gedaan moet worden. Vervolgens plaatsen ze in jouw woning een zogenoemde FTU. Een FTU is een speciaal modem waar de glasvezelkabel op aan wordt gesloten.  
• Heb je ook al een glasvezelabonnement afgesloten bij een provider? Dan dient het modem van de provider nog geïnstalleerd te worden voordat je via glasvezel kunt internetten. Je kunt de apparatuur van de provider van glasvezel aansluiten op de FTU of dit door een monteur laten doen. Daarna kun je meteen gebruikmaken van glasvezel internet.  

Wat kost het aanleggen en aansluiten van glasvezel? 

Dit verschilt per glasvezellegger, maar in het geval van KPN NetwerkNL is het aanleggen van glasvezel meestal gratis als de hele wijk aangesloten wordt. Mocht er al glasvezel in de wijk liggen, maar nog niet naar jouw woning, dan betaal je vaak wel de aansluitkosten. Je kunt wel kosteloos een haalbaarheidsonderzoek aanvragen, waarmee je kunt laten onderzoeken of je jouw woning kunt laten aansluiten op glasvezel. Bij andere glasvezelbedrijven werkt dit vaak hetzelfde, maar zij vragen vaak wel aansluitkosten in het begin. De kosten voor het aansluiten van glasvezel achteraf, als er al een netwerk in jouw wijk ligt, zitten tussen de 150 en 1500 euro. Deze kosten zijn afhankelijk van de afstand tot je huis vanaf de bestaande bekabeling.